Lorg/Klask/Rechercher/Sairch

mercredi 7 décembre 2016

Gaol, gaol ann an gach àite!

Bruidhneamaid mun ghaol an-diugh! Cha bhithear ag ionnsachadh rudan mar Ah hae ae crush on ye sna clasaichean Gàidhlig, ach bidh iad cudromach! Seo agaibh iad.

Kaozeomp diàr-benn ar garantez ! Penaos lavarout emaomp piket gant ar gelienenn e gouezeleg ? Ha penaos lavarout emañ hor c'halon àr unan bennak ? Ha bezañ douget evit unan bennak ? Setu un nebeut doareoù talvoudus.
Merzhout a riot ur poent yezhadur dedennus a gaver e gouezeleg evel er yezhoù keltiek all : dre-vras e vez urzh ar gerioù Verb-Rener-Renadenn. Ouzhpenn da se, evel e brezhoneg, ez eus muioc'h eget un doare da lavarout "bezañ". Bez ez eus ar verb substañtivel tha ("emañ") hag ar c'hopul 's e ("eo"). Evel e brezhoneg ez implijer tha da lavarout ar pezh emeur oc'h ober (tha mi a' bruidhinn = "emaon o kaozeal"), pelec'h emeur (tha mi anseo = "emaon amañ") met ivez gant anvioù-gwan (tha mi sgìth = "skuizh on"). Implijout a reer 's e da lavarout piv omp ('S e fear a th' annam = "ur gour on", bhb. "eo gour emañ ennon"), da liammañ daou anv-kadarn ('S e tidsear a th 'ann an Seònag = "ur gelennerez eo Janig", bhb. "eo kelennerez emañ e Janig") ha gant lavarennoù 'zo evel ma welimp.

Parlons d'amour ! Comment dire qu'on est allé en amour en gaélique ? Et comment dire qu'on en pince pour quelqu'un ? Qu'on à un faible ? Voici quelques expressions utiles pour parler de tout cela.
Vous constaterez un point de grammaire intéressant en gaélique (et qui est en fait dans toutes les langues celtiques) : dans l'ensemble, l'ordre de la phrase est Verbe-Sujet-Objet. De plus, il y a deux verbes "être", à savoir tha (le substantif, comme l'espagnol estar) et 's e (la copule, espagnol ser). En gros, tha s’emploie pour parler de ce que l'on fait (tha mi a' bruidhinn = "je suis en train d'apprendre", en français de Bretagne "je suis à apprendre"), avec les adjectifs (tha mi sgìth = "je suis fatigué") et avec un complément de lieu (tha mi anseo = "je suis ici"). La copule 's e s'emploie pour dire qui on est ('S e fear a th' annam = "je suis un homme", lit. "est homme qui est en moi"), pour connecté deux noms ('S e tidsear a th' ann an Seònag = "Jeannette est une enseignante", lit. "c'est une enseignante qui est en Jeannette") et pour un certain nombre d'expressions et phrases, notamment pour dire qu'on aime quelque chose.

Let us talk aboot luve! Fit wye div ye say ye're in luve wi ae body? An fit wye div ye say ye hiv ae crush on ae body? We'll see ae wee bit o aat the-day.
Ae wee grammar point juist nu. As ye'll see, Gaelic (sic as ilka ither Celtic leid) his ae Verb-Subject-Object wird-order. Fit's mair, thare are twa forms o the verb "tae be", ae substantive tha (like in Spanish estar, gin ye ken aat) an ae copula 's e (like the Spanish ser, gin ye ken it). Ye uise tha tae spik aboot fit ye're daein (tha mi a' bruidhinn = "A'm a-spikkin"), wi adjectives (tha mi sgìth = "A'm fauchelt") an wi places (tha mi anseo = "A'm here"). The copula 's e is uised tae say faa or fit we are ('S e fear a th' annam = "A'm ae man", lit. "is man aat's in-me"), tae connect twa nouns ('S e tidsear a th' ann an Seònag = "Seonag is ae teacher", lit. "is teacher aat's in Seonag") an we some sawes an phrases, as ye'll see.

'S toil leam thu. [stɔl ljɔm u]
C'hoarzhin a rez ouzhin. (bhb. Eo pleg/doug ganen te)
Je t'aime – pas tout-à-fait au sens amoureux, mais plutôt du genre "je t'aime beaucoup, j'en pince pour toi, tu me plais". Marche aussi pour les amis. (lit. Est inclinaison/appréciation avec-moi toi). NB : le breton juste au-dessus c'hoarzhin a rez ouzhin [xwarzin a res uzin] signifie littéralement "tu ris contre-moi". Je trouve que c'est une façon mignonne de le dire, donc je vous l'apprends aussi.
A like ye. (lit. Is inclination/wish wi-me ye). NB: the Breton aboon c'hoarzhin a rez ouzhin [xwarzin a res uzin] means "ye laugh against-me", filk A fyne gey bonnie sae A'm skarin it wi ye.
NB: Bidh am Breatnais c'hoarzhin a rez ouzhin [hwarzin a res uzin] a' ciallachadh "tha thu a' gàireachdainn rium". Tha mi a' smaointeachadh gum bi sin gu math snog. :)

'S èibhinn leam thu. [se:vinj ljɔm u] (nas làidire nà "'s toil leam thu")
C'hoarzhin a rez kalz ouzhin. (bhb. Eo plijus ganen te)
Je t'aime beaucoup – pas encore tout-à-fait au sens amoureux, mais on s'en rapproche. Vous savez ce moment où on aime vraiment beaucoup quelqu'un et franchement ça va bientôt être du "je t'aime, les violons et tout le barda" mais bon il ne faut pas précipiter les choses et puis on est pas sûr alors disons que je t'aime beaucoup et que tu me plais vachement, hein. (lit. Est plaisant/amusant avec-moi toi).
A like ye truelins. (lit. Is pleasing wi-me ye)

Tha sùil agam air/ann an Seumas [ha su:l akəm ɛr/ãnən ʃe:məs] ("tae fancie, tae hae ae crush on")
Douget on evit Jamie (bhb. Emañ lagad din àr/e Jamie)
J'ai le béguin pour Jamie (lit. Est œil à-moi sur/dans Jamie)
A hiv ae crush on Hamish (lit. Is ee at-me on/in Hamish)

Tha gaol agam ort. [ha gɯ:l akəm ɔrʃt]
Da garan/Choa 'meus dit. (bhb. Emañ karantez din àrnout.)
Je t'aime. (lit. Est amour à-moi sur-toi.). NB: Le breton du Léon (la région à l'ouest de Morlaix et au nord de Brest, inclue) choa 'meus dit [ʃwa møs dit] signifie "j'ai de la joie pour toi". Pareil, je vous l'apprends juste parce que je trouve cela mignon. J'ai entendu dire que le picard était ej te vô volentié, qui est plus direct. ^^'
A luve ye. (lit. Is luve at-me on-ye.) NB : ance mair A'd like tae skare the Breton wi ye, choa 'meus dit [ʃwa møs dit] filk is ae Leon (north-westren Brittanie) sawe meanin "A hiv joy til-ye". It's gey bonnie an aw, sae A'm skarin again. :)
NB: Bu mhath leam am Breatnais a thoirt dhuibh a-rithist. Ann an dualchainnt Leon (iar-thuath na Breatainn Big), bidh choa 'meus dit [ʃwa møs dit] a' ciallachadh "tha sonas agam dhut". Tha sin snog cuideachd. :)

Tha mo ghaol ort. [ha mo ɣɯ:l ɔrʃt]
Da garan/Choa 'meus dit. (bhb. Emañ va c'harantez àrnout.)
Je t'aime. (lit. Est mon amour sur-toi.)
A luve ye. (lit. Is ma luve on-ye.)

Mo leannan [mo ljɛnan]
Va dousig/fulenn
Mon cœur/chéri
Ma jo/doxie

Mo nighean [mo nji'an]
Va dousig (bhb. Va faotrez)
Ma chérie (lit. Ma fille)
Ma luve (lit. Ma lass)

"C'hoarzhin a rez ouzhin." "Ooo, n'ouien ket e c'hell al logod kaozeal !"
"Tu me plais." "Ooh, je ne savais pas que les souris pouvaient parler !"
"A like ye." "Ooo! A didna ken mice cad talk!"

Aucun commentaire:

Enregistrer un commentaire